گمبرون پاک

علت «خوشحالی» جمهوری اسلامی از اعلام خودگردانی کردهای سوریه

مرز الیعربیه که به تصرف «یگان‌های حفاظتی خلق» درآمده است.

۱۳۹۲/۰۸/۲۵

روز سه‌شنبه ۱۲ نوامبر ۲۰۱۳ و بعد از یک سری جلسات فشرده و طولانی، کردهای سوریه موفق شدند تشکیل «دولت خودگردان» خود را اعلام کنند. این دولت همزمان با تشکیل دولت انتقالی «ائتلاف مخالفان سوری» با نخست‌وزیری احمد طعمه متولد شد و بنابراین روی‌هم‌رفته، در حال حاضر کشور سوریه دارای سه دولت بشار اسد، دولت ائتلاف ملی و دولت منطقه کردنشین خود است.

دولت خودگردان کردهای سوریه مساحت گسترده‌ای از ناحیه مرزی سوریه با ترکیه را در بر می‌گیرد که علاوه بر تحت کنترل قرار دادن نوار مرزی با ترکیه در شمال و شمال غربی، مناطق وسیعی از شمال شرقی سوریه و از جمله گذرگاه «الیعرُبیه» در مرز عراق را شامل می‌شود.

حکومت بشار اسد در نزدیک به یک سال گذشته برای متمرکز کردن نیروهای خود برای دفاع از دمشق، مناطق کردنشین سوریه را رها کرد تا بعد از آن این مناطق شاهد جنگ کردها با نیروهای اسلام‌گرای تندرو چون «دولت اسلامی عراق و شام» معروف به «داعش» و «جبهه النصره» باشد.

در ماه‌های اخیر کردهای سوریه و به ویژه شاخه نظامی حزب «اتحادیه دموکراتیک کردستان» سوریه «پی‌وای‌دی» (PYD) معروف به «یگان‌های حفاظتی خلق» توانستند اسلام‌گرایان وابسته به سازمان القاعده را در این مناطق در هم شکنند و همزمان با تشکیل دولت مخالفان رژیم بشار اسد در استانبول، تولد دولت خودگردان خود را اعلام کنند. امری که موضع‌گیری تند «ائتلاف مخالفان سوری» را بر ضد آن برانگیخت به‌طوری که این ائتلاف با صدور بیانیه‌ای حزب اتحادیه دموکراتیک کردستان را «حزبی دشمن برای انقلاب سوریه» قلمداد کرد و فعالیت‌های آن را در جهت یاری رساندن به دولت بشار اسد و ضربه زدن به اهداف انقلاب سوریه و وحدت سرزمین آن معرفی کرد.

همچنین دیگر تشکل‌های سیاسی کردهای سوریه مانند حزب «دموکرات کردستان سوریه» به رهبری عبدالحمید درویش نیز انتقادهابی را متوجه حزب «پی‌وای‌دی» کرده‌اند. اعضای حزب دموکرات کردستان سوریه که حزبی نزدیک به مسعود بارزانی رهبر اقلیم کردستان عراق به شمار می‌آید و با تشکل «پی‌وای‌دی» اختلاف نظر اساسی دارد، معتقد هستند «پی‌وای‌دی» با تک‌روی خود در اعلام دولت خودگردان، در این مرحله حساس تاریخی که تمام مردم سوریه نیاز به وحدت دارند، هدف این «خود-اداره‌ای» را از محتوای خود بی‌بهره ساخته است.

اما احزاب کردی که به این دولت خودگردان پیوسته‌اند آن را یک گام مهم تاریخی در جهت برگزاری انتخابات محلی و انتخاب نخستین نماینده «واقعی» مردم در این مناطق تلقی کرده‌اند.

از جمله احزاب پیوسته به دولت خودگردان، حزب دموکراتیک چپ است. «شلال کدو» از رهبران این حزب به روزنامه الشرق‌الاوسط گفته است که در مراحل بعدی، هدف دولت خودگردان، پیوستن تمام احزاب کُرد سوریه از طریق انتخابات به آن است به طوری که قصد ندارند هیچ گروهی را از این مشارکت محروم کنند. شلال کدو می‌گوید: «تشکیل دولت خودگردان کُرد نه به معنی جدایی از سوریه و نه به معنی خودمختاری است، بلکه برای پُر کردن خلاءای است که بعد از رفتن نیروهای بشار اسد و تجهیزات اداری وی، در این مناطق بوجود آمده است.»

منطقه کردنشین سوریه (به رنگ نارنجی)

پیش از اعلام برپایی دولت خودگردان، مناطق کردنشین سوریه تقریباً به مدت یک سال از سوی شوراهای محلی اداره می‌شد. شوراهایی که این منطقه را به سه دسته تقسیم می‌کرد و پارلمان اقلیم نمایندگان آنها را در خود جمع می‌کرد. اکنون با تشکیل دولت خودگردان، کردهای پیوسته به آن انتظار دارند دبیرکل سازمان ملل همانند سایر بخش‌های دیگر موزائیک سیاسی سوریه، برای مشارکت در کنفرانس ژنو۲، برای آنان دعوت‌نامه بفرستد.

در گذشته کُردهای سوریه برای مشارکت در کنفرانس ژنو۲ در دو قالب «گروه هماهنگی» (تنسیقیات) و «ائتلاف ملی سوریه» ظاهر می‌شدند. حزب «پی‌وای‌دی» با گروه هماهنگی که شامل نیروهای مخالف بشار اسد در داخل سوریه هستند و برای تحول دموکراتیک خواهان سرنگونی رئیس جمهور کنونی سوریه از طریق روش‌های مسالمت‌آمیز چون تظاهرات بودند، در ارتباط قرار می‌گرفت.