Thursday, December 26, 2013

کاغذخواری دانشگاه‌ها محمد حکیم آذر



 بزرگنمایی
چند سال پیش  ناشر دانشنامۀ بریتانیکا، بزرگ ترین دانشنامۀ عمومی دنیا اعلام کرد که در جهت حفاظت از محیط زیست و صرفه جویی در مصرف کاغذ ازین پس انتشار نسخۀ چاپی را به حداقل رسانده و دانشنامۀ مذکور را بر روی یک حافظۀ یک گیگا بایتی به بازار خواهد فرستاد. در کشور خودمان هم چندی پیش در یکی از بخش‌های خبری تلویزیون یکی از مسئولان مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی گفت سالانه در ایران 20 هزار نفر در مقاطع تحصیلات تکمیلی از پایان‌نامه‌های خود دفاع می‌کنند. این آمار اگر دربردارندۀ همۀ جوانب و همۀ دانشگاه‌ها باشد، از نظر زیست محیطی آمار وحشت‌آوری است.
ماجرای پایان‌نامه‌های دانشگاه‌های ایران نسبت مستقیمی با محیط زیست دارد. اگر برای هر پایان نامه به طور متوسط دویست صفحه کاغذ در نظر بگیریم در یک سال چیزی حدود 56000 بسته کاغذ A4 در ایران مصرف کرده‌ایم. این درحالی است که همگان می‌دانند که تعداد بسیار زیادی از این رساله‌های تحصیلی عملاً بلااستفاده در قفسه‌ها بایگانی شده و کماکان بایگانی خواهد شد. به آمار تکان دهندۀ مصرف کاغذ برای فراغت از تحصیل، تکثیر نسخه‌های پیش از دفاع و جزوه‌ها و... را بیافزاییم تا به هولناک بودن موضوع بیشتر واقف شویم. این موضوع غیر از این که برای محیط زیست زیانبار است، برای اقتصاد کشور هم باری اضافی است. اگر هر بسته کاغذ A4 حدود 10 هزار تومان قیمت داشته باشد این مصرف کاغذ بودجه‌ای حدود 560 میلیون تومان بار اضافی در سال به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند.
به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که دانشگاه‌ها دست از لجاجت اداری بردارند و به دانشجو تکلیف کنند تا پایان‌نامه خود را به جای نسخۀ چاپی به صورت دیجیتال عرضه کند. این کار منافعی دارد که ارباب خرد بدان آگاهند. کوچکترین فایده‌ای که برای دانشگاه‌ها دارد، این است که می‌توانند تعداد زیادی رساله را بر روی یک لوح فشرده ذخیره کنند و فضای کتابخانه‌ها را به نحوی مطلوب سامان دهند. ضمن آنکه به این وسیله می‌توان پایان‌نامه‌های دانشجویان را روی اینترنت قرار دهند و آنها را از نظر علمی فعال کرد. حیف است که دانشجو پس از مدت‌ها زحمت و تلاش، نتیجۀ عملکرد خود را در قفسه‌های کتابخانه دانشگاه، زندانی ببیند.
از نظر علمی هم وقتی دانشجو، استاد راهنما و دانشگاه مورد نظر بدانند که پایان‌نامه قرار است روی شبکه اطلاع رسانی قرار بگیرد، حساسیت و دقت علمی خود را بالا خواهند برد و این یعنی جهاد علمی در سال حماسۀ اقتصادی.
این معضل با تعاملی جدی بین سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت علوم، تحقیقات، فن‌آوری و سایر مراکز و دانشگاه‌های دست‌اندرکار آموزش تحصیلات تکمیلی میسر است.
ای که دستت می‌رسد کاری بکن
پیش از آن کزتو نیاید هیچ کار

No comments:

Post a Comment

Thanks for your comment